Blog

Aantastingen en kankers aan het bastweefsel van stam en takken worden gezien als bastziekten. Al deze aantastingen worden veroorzaakt door schimmels of bacteriën en tasten het bastweefsel meestal lokaal aan. Verspreiding ervan gaat meestal langzaam en kan jarenlang beperkt blijven tot lokale afsterving van stam of kroon. Zware aantasting van verzwakte- of jonge bomen kunnen fataal zijn.

Stamblaasroest

Stamblaasroest komt voor op naaldbomen en wordt veroorzaakt door een schimmel. Er zijn twee verschijningsvormen; stamblaasroest op vijfnaaldige den en van de grove den. Bij beide verkleuren de naalden.
Op de vijfnaaldige den ontstaan harsafscheidingen op takken en stam, waar in een later stadium op de bastgroepen met grote crèmekleurige vruchtlichamen verschijnen in de vorm van kussentjes.
Bij de grove den breidt de infectie zich uit via twijgen en takken. Na verloop van tijd tast de stam aan en wordt geringd. Hierdoor zal de kroon in delen afsterven. Op de scheiding van aangetast en gezond weefsel vormt zich een inzinking, waaruit overvloedig hars kan vloeien. Dit is ‘harsdas’. In het late voorjaar ontstaan aan de randen van aangetaste plekken wittige blaasvormige vruchtlichamen.

Schorsbrand

In een eerder blog is schorsbrand bij beuk al besproken. Schorsbrand bij populieren wordt veroorzaakt door een schimmel die hoofdzakelijk verzwakte bomen aantast. Schimmelsporen dringen de boom binnen via bladlittekens of verwondingen aan de boom. Daarna breidt de schimmel zich uit in de bast en houtvaten, die vervolgens verstopt raken en twijgen afsterven.
De eerste verschijnselen zijn het vergelen van de bladeren aan verspreidstaande takken of kroondelen.

Meniezwammetje

Deze komt voor op veel verschillende loofbomen. Gewoonlijk groeit deze schimmel op dood hout, maar ook gezonde en verzwakte bomen kunnen aangetast worden. Infectie gebeurt met name via snoeiwonden en takstompen van afstervende twijgen. De infectie kan het hele jaar door plaatsvinden. Door de schimmel sterft het bastweefsel af. Op de afgestorven bast verschijnen oranje tot rode sporendragers.

Bastnecrose van beuk

De schimmel die de necrose veroorzaakt laat bastdelen afsterven. Deze zijn grillig van vorm en kunnen in lengte variëren van een paar centimeter tot meerdere meters. In het groeiseizoen ontstaan op de afgestorven bast doorgaans groepjes heel kleine, helderrode vruchtlichamen. Vooral op plaatsen waar de beuk is bezet door wollige beukenstamluis zal de schimmel voorkomen.

Kankers

Er zijn verschillende verschijningsvormen van de kankers. De overeenkomst tussen de verschillende vormen is dat de boom wordt geïnfecteerd door een schimmel via verse wonden. De wondovergroeiing zal ook worden aangetast en zo ontstaat de kanker. De sporen van de schimmel verspreiden via regen en wind.

Wortelrot

Wortelrot wordt veroorzaakt door een bodemschimmel die bij voldoende vocht en temperatuur actief wordt en jonge wortels infecteert. Hierbij groeit de schimmel vanuit de wortel naar boven. Pas als een groot deel van de wortels is afgestorven, zijn de symptomen bovengronds waar te nemen.

Bloedingsziekte

De bacterie die de ziekte veroorzaakt komt voor op de paardenkastanje en infecteert de bast. Er zijn een aantal stadia die de ziekte typeert:

• Kleine roestbruine vlekken verschijnen op op de stam waar druppels stroperige oranjerode vloeistof uitkomt.
• Geleidelijk breiden de vlekken zich uit. Bij aansnijden van de boom is waar te nemen dat onder de deze vlekken de bast afsterft.
• Tijdens het groeiseizoen stopt de vochtontwikkeling en drogen de vlekken tot donkere korsten. De bast eronder is dan al afgestorven.
• Daarop scheurt de bast open op de aangetaste plaatsen. Gezonde bomen infecteren zichzelf met het vormen van wondreactieweefsel.
• Zwaar aangetaste bomen verzwakken snel en sterven af. Dit wordt mede veroorzaakt door secundaire gevolgen als aantasting door oesterzwam en honingzwam.

Een andere variant van bloedingsziekte is minder desastreus en is te herkennen aan de typische verticale scheur. Deze wordt veroorzaakt door het methaangas dat de bacterie door vergisting produceert.

Wilt u na het lezen van dit blog meer weten over ziektes en aantastingen bij bomen? Op onze website vindt u meer informatie, zoals de ETW-bijscholing ziekten en aantastingen.